ترب سفید

در ایالات متحده آمریکا بیشتر به همین عنوان دایکون شناخته می‌شود ولی در انگلستان مولی بیشتر بکار می‌رود.ترب گیاهی است یک ساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر می رسد. ترب سفیدبرگهای آن پهن، ناصاف، کرک دارو با بریدگی های نامنظم است. گلهای آن به رنگ سفید، زرد روشن، آبی روشن و بنفش است که درانتهای شاخه ظاهر می شود.

ترب سفید دارای اشکال بسیاری است درازا و قطر آن نیز متفاوت است. رنگ پوست آن نیز به غیر از سفید ممکن است، قرمز، بنفش، سبز، زرد، یا مایل به سیاه باشد. این نوع ترب دارای اسامی دیگری به نام های ترب ژاپنی، ترب چینی، مولی (به زبان هندی)، ترب دایکون و ترب اورینتال هم می باشد. ارتفاع این گیاه به یک متر هم می رسد. در ادامه به خواص ترب سفید می‌پردازیم.

در ضرب‌المثل‌های قدیمی چینی با کنایه به مصرف ترب اشاره گردیده که شما را از مراجعه به پزشک مبرا می‌سازد ، از آنجا که تربچه‌ها از جمله مغذّی‌ترین سبزیجاتی هستند که در عین حال کالری کمی نیز دارند، پیشنهاد مجموعه سایت پهنک به شما آغاز به مصرف ترب از همین امروز است.

زمانی که صحبت از تربچه‌ به میان می‌آید همگی ما آن را با رنگ قرمز خود و در ظرف سبزی خوردن همراه با نعناع و ریحان و شاهی و دیگر سبزی‌ها به یاد میاوریم. در این مقاله با تمرکز روی نوعی ترب سفید رنگ، می‌خواهیم شما را با خواص آن آشنا نموده و یادآور شویم که میزان اهمیت مصرف این گیاه به قدری است که در آن سوی آبها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و ما در سرزمین خودمان، به وفور ترب سفید را در سبزی و میوه فروشی‌ها می‌یابیم.

ترب سفید(دایکون) چیست؟

شاید درباره این گیاه با نام «تربچه شرقی» مطالبی شنیده باشید، اما دایکون (گونه رافانوس ساتیووس از لانگیپناتوس) نوعی از سبزیجات است که در واقع اسامی زیادی دارد که شامل مولی، تربچه چینی، تربچه ساتسوما و معروف‌تر از همه، تربچه ژاپنی می‌شود. دایکون کلمه ژاپنی و به معنی «ریشه بزرگ» است.

اعتقاد بر این است که دایکون ابتدا در کشورهای حوزه دریای مدیترانه می‌روییده (کشت می‌شده) است، اما اکنون در کشورهای جنوب شرق و شرق آسیا مانند ژاپن، چین، کره و فیلیپین نیز می‌روید (یا کشت می‌شود). امروزه، تربچه دایکون در آمریکای شمالی نیز برای جلوگیری از فشرده شدن خاک کشت می‌شود که در نتیجه، به خاک امکان می‌دهد تا آب باران را جذب کند.

می‌توان دایکون را که یکی از اعضای خانواده تربچه است، از روی ظاهرش، به آسانی از دیگر انواع تربچه‌ها تشخیص داد. این گیاه برگ‌های بزرگی دارد که سریع رشد می‌کنند و ریشه‌اش سفید و شبیه به هویج بی‌رنگ است. دایکون می‌تواند تا طول 50سانتی‌متر و قطر 10 سانتی‌متر رشد کند.

در مورد مزّه ، تندی و تیزی آن از بقیه تربچه‌ها کمتر است. اگر خام مصرف می‌شود، مزه نه چندان تند و بافت آبدار و تُردی دارد که اگر مقداری آب لیمو ترش تازه بدان اضافه نمایید ، بسیار خوشمزه خواهد شد و هنگام پخته شدن، مزه‌اش شبیه به شلغم پخته شده است.

ریشه این محصول بیشترین کاربرد را دارد، (به عبارت فنّی، دایکون یکی از سبزیجات چلیپایی است.) در کشورهای آسیایی، معمولاً ریشه دایکون را به عنوان غذای فرعی می‌خورند یا آن را به صورت رنده شده، قطعه قطعه شده یا به صورت قطعات نازک به غذاهای اصلی اضافه می‌کنند. با این وجود، نباید برگ‌هایش را دور انداخت، زیرا آنها نیز خودشان فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارند.

می‌توانید از جوانه‌های دایکون نیز استفاده کنید (ژاپنی‌ها آن را «کایواره» می‌‌نامند) که مزه تند و تیزی دارد و ساندویچ‌ها و سالادها را خوشمزه‌تر می‌کند. نیازی به پختن آنها نیست، گرچه بهترین استفاده از جوانه‌های دایکون مصرفِ خام آنهاست، زیرا بسیار ظریف هستند و گرما می‌تواند به آنها آسیب بزند.

فواید ترب سفید برای سلامتی

ترب سفید دارای ویتامین‌های گروه A، B و C فراوان و همچنین مواد معدنی فسفر، آهن، کلسیم، پتاسیم، روی، منگنز و منیزیم، کربوهیدرات ها،  فیبر و قند است. کالری آن کم است و خوردن آن به تسریع هضم غذا کمک می‌کند به همین جهت برای رژیم غذایی مناسب و مورد توجه است. پس از درآمدن از خاک در صورت باقی‌ماندن برگ خاصیت آن کاهش می‌یابد برای همین بعد از درآوردن آن از خاک، برگ‌ها کنده می‌شود.

معمولا ترب سفید به صورت خام مصرف می شود. اما برای نگهداری از آن به مدت طولانی، به صورت ترشی و یا خشک شده هم قابل استفاده می باشد. ژاپنی ها از قسمت انتهایی ترب که کمی خشک است برای سالاد و از قسمت نزدیک برگ که پرآب و شیرین می باشد برای پخت و پز استفاده می کنند.

افزودن این گیاه به رژیم غذایی در مرحلۀ نخست موجب بهبود گوارش، به واسطۀ آنزیمی به نام دیاستاز، می‌گردد که به رفع سوء هاضمه، سوزش معده و حتی سر درد و تهوع ناشی از مصرف الکل کمک می‌کند. در این میان، ایزوتیوسیانات که علت تندی و تیزی ترب است، می‌تواند به بهبود گردش خون و جلوگیری از لخته شدن آن کمک کند.

عصاره گرفته شده از ترب خام به صورت سنتی برای تسکین سردرد، تب، التهاب لثه و سوزش یائسگی کاربرد داشته است، زیرا آثار ضدالتهابی و خنک کننده دارد. ترب‌سفید مقادیر زیادی پتاسیم، ویتامین ث و فسفر دارد مواد مغذّی که برای سلامتی مطلوب ضروری هستند.

در حالیکه ممکن است فکر کنید فواید این گیاه فقط به ریشه آن نسبت داده می‌شود، زمانی‌که متوجه شوید که برگ‌های دایکون نیز ارزش غذایی بسیار مؤثری دارند، شگفت زده خواهید شد. این برگ‌ها حاوی مقادیر زیادی ویتامین «آ» هستند که برای سلامتی چشم ضروری است، و مقدار زیادی ویتامین «ث» نیز دارند، که مقدار این ویتامین‌ها در برگ‌ها از ریشه بیشتر است. همچنین، بتاکاروتن، سدیم، آهن، فسفر و کلسیم نیز دارند.

خواص درمانی:

ترب سفید طبیعتی گرم و خشک دارد. در طب سنتی از ترب سفید برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. برگ ترب سفید نیز دارای فایده است و مصرف جوشانده آن بادهای بدن را دفع می کند. ساقه های ترب سفید نیز موجب درمان تنگی نفس و برونشیت می شوند. تقویت دستگاه گوارش و درمان بیماری های آن از خواص ترب سفید می باشد. کاهش کلسترول و چربی خون نیز از دیگر فواید ترب سفید می باشد.

دیگر خواص دارویی و درمانی ترب سفید عبارتند از:

• دفع انواع سنگ های صفراوی

• درمان رماتیسم و نقرس

• کمک به هضم سریعتر غذا

• تقویت کننده قوه بینایی

• ضد یرقان

• ضد سرفه

• تقویت کننده بدن

• شادابی و لطافت پوست

• رفع خشکی دهان

• ادارا آور

• دفع سنگ کلیه و مثانه

• رویش موهای سر

• کمک به التیام سریع زخم ها

برای بهبود سریع زخم بدن، کافی است مقداری از ترب سفید را رنده کنید. به آن مقداری عسل اضافه کرده و ترکیب را به صورت ضماد بر روی زخم قرار دهید.

درمان سیاه سرفه

درمان سرفه‌های شدید و حتی سیاه سرفه از خواص ترب سفید می باشد. برای این امر آب ترب سفید را با مقداری عسل طبیعی ترکیب کرده و میل نمایید.

درمان مسمومیت های غذایی

برای درمان مسمومیت غذایی از تخم ترب سفید استفاده کنید. برای این کار مقداری از تخم ترب سفید را با سکنجبین مخلوط کرده و میل نمایید. این ترکیب ایجاد قی کرده درنتیجه معده تمیز می شود. همچنین ضماد تخم ترب نیز برای بهبود دردها بسیار خوب است.

رفع سرمازدگی

برای رفع سرمازدگی اعضای بدن کافی است مقداری ترب سفید را در آب جوشانده و بعد از کمی خنک شدن (به طوری که پوست را نسوزاند)، عضوی که سرمازده شده است را در این جوشانده قرار دهید.

خواص دارویی تخم ترب سفید

با خواص ترب سفید آشنا شدید حال بهتر است بدانید که یکی از خواص تخم ترب سفید همچون خواص کنگر، درمان بیماری ها و ناراحتی های کبدی است. ادرار آور، قاعده آور، درمان درد مفاصل و درد سیاتیک از خاصیت های دیگر تخم ترب سفید هستند. برای دفع مواد سمی از کبد می توانید روزانه ۵ گرم تخم ترب سفید را میل و یا آن را به صورت شربت بعد از غذا مصرف نمایید. همچنین قرار دادن تخم ترب سفید در محل گزش عقرب و یا مار، موجب بیرون کشیدن زهر از بدن می شود.

• کاهش مشکلات تنفسی: این گیاه می‌تواند به پاکسازی خلط‌های اضافی و از بین بردن باکتری‌ها و دیگر عوامل بیماری‌زا از لوله تنفسی کمک کند.

• بهبود گوارش: ترب‌سفید به تسهیل گوارش بهتر پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربنات‌های مرکب کمک می‌کند  که در نتیجه از یبوست جلوگیری می‌کند و جذب مواد مغذّی را در معده و روده افزایش می‌دهد.

• کمک به سمّیّت‌زدایی: دفع اوره از طریق ادرار را تحریک می‌کند که برای تمیز نگهداشتن کلیه‌ها ضروری است.

توانایی بالقوه در پیشگیری از سرطان: این گیاه حاوی ترکیبات فنولی آنتی اکسیدان است که می‌تواند به کاهش برخی انواع معین سرطان کمک کند. این ترکیبات انواع گوناگون سرطان، بویژه سرطان معده را کاهش می‌دهند. نیتروزامین ترکیب خاصی است که در آن یافت شده است و از ایجاد بسیاری از زیرلایه‌های سرطان‌زا پیشگیری می‌کند.

تقویت دستگاه ایمنی: ویتامین ث موجود در این گیاه تولید گلبول‌های سفید خون را تحریک می‌کند که این امر می‌تواند ترمیم و بهبود آسیب‌های بدن را سرعت بخشد. برگ‌های ترب‌سفید سرشار از  ویتامین ث هستند، بنابراین اگر می‌خواهید سلامتی‌تان را تقویت کنید، در کنار غذا سالاد برگ ترب-سفید و مقداری از عصاره آن را مصرف کنید! 

• کاهش التهاب بافت‌ها: خواص ضدالتهابی ترب‌سفید می‌تواند به کاهش التهاب بافت‌ها در سرتاسر بدن کمک کند که این امر می‌تواند باعث سلامتی بیشتر قلب، کاهش ریسک نقرس و آرتروز و کاهش درد ناشی از آسیب‌ها و گرفتگی عضلات شود. 

بهبود سلامتی پوست و استخوان: محتوای بالای کلسیم در آن می‌تواند از پوکی استخوان جلوگیری کند. فواید آنتی اکسیدانی نیز دارد که می‌تواند به پیشگیری از چروک‌شدگی کمک کند، گردش خون را افزایش دهد و حتی لکه‌های پوستی ناشی از سالخوردگی را کاهش دهد و باعث شفافیت پوست‌تان شود. روغن ترب‌سفید نسبتاً کمیاب است، اما می‌توان مستقیماً آن را به پوست مالید و آثار ضدّ چروکیدگی (ناشی از سالخوردگی) دارد. هنگام استفاده معمولی از این گیاه نیز نتایج مشابهی بدست آمده است. خواص آنتی اکسیدانیِ این نوع سبزیجات به پیشگیری از آثار بنیان‌های آزاد که محصولات فرعی و مضرّ ناشی از سوخت و ساز سلولی هستند، کمک می‌کند. افزودن مقداری ترب‌سفید یا کلسیم به رژیم غذایی‌ قطعاً شرایط‌تان را بهبود می‌دهد و فرآیند سالخوردگی طبیعی را کُند می‌کند.

کمک به کنترل وزن : ترب‌سفید کالری و کلسترول کم، اما مواد مغذّی و فیبر زیادی دارد- ویژگی-هایی که برای افرادی که می‌خواهند وزن مناسبی را حفظ کنند، ایده‌آل هستند. مصرف این گیاه کاملاً سیرتان می‌کند و مواد مغذی لازم را در اختیار بدن قرار می‌دهد، بدون اینکه مقدار جذب کالری یا کلسترول را در رژیم غذایی روزانه افزایش دهد. علت این امر مقدار اندک کالری و کلسترول موجود در آن است که همراه با محتوای فیبر و مواد مغذی بالا، این گیاه را به رژیم غذایی کاملی برای کاهش وزن تبدیل می‌کند.

نحوه پختن ترب : راهنمایی‌هایی که باید در نظر داشته باشید.

مانند سایر تربچه‌ها، این گونه از ترب کاربردهای بسیار زیادی در آشپزی دارد. می‌توان به چندین روش آن را پخت، آن را به سوپ‌های مورد علاقه، گوشت آب‌پز و خوراک‌های گوشت افزود. می‌توانید ترب را برشته کنید، به آرامی بپزید، بجوشانید، در تنور بپزید یا بخارپز کنید، درست همان کارهایی که با هویج انجام می‌دهید. همچنین، ترب سفید جایگزین خوبی برای دستورهای آشپزی است که به سایر انواع تربچه‌ها نیاز دارند. این گیاه کاربردهای بسیار گوناگونی دارد. اگر می‌خواهید از همه فواید ترب سفید برای سلامتی بهره‌مند شوید، بهترین کار این است که همه بخش‌های این گیاه را مصرف کنید. ریشه این گیاه حاوی مواد مغذّی است که معمولاً در ژاپن، چین و دیگر کشورهای آسیایی آن را در آب شور نگهداری  و به عنوان بخشی از خوراک‌شان مصرف می‌کنند. همچنین، ترب سفید معمولاً به شکل تکه تکه شده در سوپ، سالاد، ادویه‌های کاری، خوراک‌های برنج و چاشنی‌های گوناگون مصرف می‌شود، در عین حال برگ‌هایش نیز اغلب به صورت سالاد معمولی سبزیجات استفاده می‌شوند. عصاره آن غالباً در شرایط بسیار گوناگون به عنوان نوشیدنی فروخته می‌شود. ویژگی‌های مؤثر این گیاه شامل میزان انرژی غذایی کم و مواد مغذّی زیاد، آن را در بسیاری از غذاها به جزء محبوبی تبدیل کرده است. علاوه بر این، نسل‌های مختلف مردم فواید دایکون را برای سلامتی به خوبی می‌دانند.

همان‌طور که در بالا اشاره شد، نباید برگ‌های ترب سفید را دور انداخت(البته که در مغازه آن را بدون برگ می‌یابید)، زیرا به همان اندازه ریشه مغذّی و پرکاربرد هستند. با این حال، بهترین روش این است که آنها را تازه و همان روزی که خریده‌اید، مصرف کنید. 

اگر امکان‌پذیر نبود، آن وقت می‌توانید آنها را به سادگی نگه دارید: برگ‌ها را به سادگی در آب نمک جوشیده به طور مختصر طبخ و آنها را منجمد کنید.