تاثیر استفاده از گوشی های همراه هوشمند در کودکی

تکنولوژی ، فن آوری ، تلفن های همراه ، آی پد ، واژه هایی هستند که در این روزها به طور مداوم با آنها سروکار داریم. حال که چه مقدار این فن آوری ها در زندگی ما تاثیر مثبت یا منفی داشته ، خود موضوعی مهم جهت بررسی است . اما مسئلۀ فوق زمانی حاد می گردد که پدرومادران امروزی برای سرگرم کردن فرزندان خود، آنها را آلوده به این وسایل نموده و بذر عادات غلط زندگی را در نهاد آن ها می کارند. این موضوع آنقدر حائز اهمیت است که سازمان بهداشت جهانی(WHO) با ارائه طوماری از توصیه ها پا به میدان گذارده و میزان مجاز استفاده از گوشی های همراه هوشمند و نگریستن به آن را در کودکان زیر پنج سال تعیین نموده است. برای مطالعه مطالب بیشتر به سایت پهنک مراجعه کنید.

Screen Time اصطلاحی است که به مدت زمان استفاده از صفحۀ تلفن همراه اطلاق می گردد و در این مبحث از این واژه به دفعات استفاده خواهد شد. در این توصیه ها موضوعی که بسیار بر آن تاکید گردیده ، اختصاص حداکثر زمان،  به فعالیتهای جسمانی و پر جنب و جوش و در مقابل کاهش مدت زمان بی تحرکی است. کودکان در بازۀ سنی 2 تا 4 سال روزانه تا سقف یک ساعت مجاز به یکجا نشینی و استفاده از گوشی های همراه هوشمند هستند. آژانس سلامت سازمان ملل متحد نیز بر کاهش و یا حذف Screen Time تاکید بسیار داشته و افزایش میزان ساعات فعالیت های جسمانی را گامی موثر در سلامت جوامع بشری در آینده دانسته است.

استفاده از گوشی های همراه هوشمند در کودکی

دستیابی به جامعه ای سالم تنها با برداشتن گامهای صحیح از همان دوران آغازین زندگی میسر است. کودکی انسان دوره ای است که رشد و تکامل وی با سرعت در حال پیشرفت است و الگوی درست و اصولی سبک زندگی یک خانواده در افزایش میزان سلامت کودکان موثر است.

 در سال 2016 میلادی نیز آکادمی بیماریهای کودکان آمریکا تاکید بسیاری بر ممنوعیت Screen Time برای کودکان زیر 18 ماه نموده است. برای کودکان بین 18 تا 24 ماه فقط برنامه های تایید شده و کیفیت بالا آن هم در حضور پدر و مادر یا مربی مجاز است. همچنین برای کودکان سنین 2 تا 5 سال نیز تا سقف یک ساعت در روز و استفاده از برنامه های مورد تایید را مجاز می داند.

دکتر دیوید هیل ، سرپرست و طراح دستورالعمل های وضع شده توسط آکادمی بیماریهای کودکان آمریکا معتقد است ، که در واقع استفاده از آی پد و تلفن هوشمند  برای کودکان زیر 18 ماه هیچگونه سودی و فایده ای به همراه ندارد و استفادۀ دراز مدت از این وسایل و تاثیر آن بر مغز کودکان بین 18 تا 24 ماه نیز در هاله ای از ابهام است. وی اضافه نمود که با توجه به پیشرفت سریع فن آوری ، تاثیر مثبت یا منفی بر رشد مغز کودک همچنان ناشناخته است و این خود هشدار برای پدرومادرهایی است که عادت استفاده از تلفن همراه هوشمند را در کودکان خود می پرورانند.

او همچنین معتقد است که اگر از تاثیر مثبت آن اطلاع نداریم و یا به مضر بودن آن مشکوک هستیم ، چرا باید روزه شک دار بگیریم؟ مانع استفادۀ آن توسط فرزندانمان شویم.

و به طور قطع و یقین اگر به نتایج متفاوت از داده های امروز دست یابیم ، روی توصیه های خود تجدید نظر خواهیم نمود.

مجموعۀ سازمان بهداشت جهانی در ادامه پژوهشهای آکادمی بیماریهای کودکان در آمریکا ، طی بیانیه ای این گونه اظهار نمود:

افزایش میزان فعالیتهای فیزیکی،کاهش مدت زمان بی تحرکی و اطمینان از کیفیت بالای خواب در کودکان خردسال ، تضمین کنندۀ سلامت روح و جسم آنان و مانع چاقی و بیماریهای مرتبط، در آیندۀ آنان خواهد بود.

در توصیه های سازمان بهداشت جهانی آمده است کودکان زیر پنج سال را بیش از یک ساعت در آغوش و صندلی ها و تختاشان  زندانی نکنید ، این گروه از کودکان ، به ویژه سنین 1 تا 5 سال حداقل سه ساعت در روز باید فعالیت جسمانی و 10 ساعت خواب بی وقفه داشته باشند.

گزارشها حاکی از آن است که میزان چاقی در جهان از  سال 1974 تا کنون به میزان سه برابر افزایش یافته است. همچنین مطابق آمار سازمان بهداشت جهانی ، نشانه های چاقی در کودکان برای نخستین بار در کشورهای توسعه یافته مشاهده گردید ، اما امروزه شاهد شیوع این پدیده در جوامع کم درآمدازجمله آفریقا و آسیا نیز هستیم که ریشه در بی تحرکی افراد دارد. موضوع نگران کننده تر مرگ حدود 5 میلیون تن (از تمام سنین) در سراسر جهان بر اثر عدم تحرک جسمانی است. [1]

در حال حاضر بیش از 23 درصد افراد بزرگسال و 80 درصد نوجوانان از شرایطی که سازمان بهداشت جهانی تعریف نموده برخوردار نیستند.

برای آشنایی با این مطلب که چگونه فرزندمان را آماده مهد کودک و مدرسه کنیم؟ روی لینک کلیک کنید.

نگاهی به توصیه های سازمان بهداشت جهانی:

1) کودکان زیر یک سال:

 انجام فعالیتهای فیزیکی به میزان بالا و به هر طریق ممکن از جمله بازی های روی زمین هنگامی که کودکتان چهاردست و پا روی زمین قرار دارد. حداقل سی دقیقه و به تعداد دفعات در روز

• فعالیت ها را محدود به بیش از یکساعت فقط یکبار در روز ننمایید.
• از آی پد و تلفن هوشمند برای سرگرم کردن فرزندانتان استفاده ننمایید.
• زمان های بی تحرکی را به قصه گویی یا کتاب خواندن برای کودکانتان اختصاص دهید.
• درکودکان با سن صفر تا 3 ماه ، 14 تا 18 ساعت خواب که چرت زدن روزانه نیز شامل آن می گردد ضروری است.
• درکودکان 4 تا 11 ماه ، 12 تا 16 ساعت خواب بی وقفه به همراه چرت روزانه ضروری است.

 2)کودکان یک تا دو سال:

• حداقل 180 دقیقه فعالیت جسمانی شامل تحرک و بازی هایی با شدت ملایم تا شدید و پر جنب و جوش در طول روز
• فعالیت ها را محدود به بیش از یکساعت فقط یکبار در روز ننمایید.
• از آی پد ، تلفن همراه هوشمند ، تلویزیون ، بازیهای رایانه ای برای کودکان یک سال استفاده نگردد.
• برای کودکان دو سال ، بیش از یک ساعت در روز بی تحرکی مناسب نمی باشد.
• زمان های بی تحرکی را به قصه گویی یا کتاب خواندن برای کودکانتان اختصاص دهید.
• بین 11 تا 14 ساعت خواب با کیفیت که چرت روزانه نیز شامل آن می گردد و همچنین برنامۀ مشخص زمان بیداری توصیه می گردد.

3)کودکان 3 تا 4 سال:

• حداقل 180 دقیقه فعالیت جسمانی در روز که حداقل 60 دقیقۀ آن با شدت ملایم تا شدید و پرجنب و جوش باشد.
• فعالیت ها را محدود به بیش از یکساعت فقط یکبار در روز ننمایید.
• زمان بی تحرکی که به تلفن های هوشمند و آی پد محدود می گردد به بیش از یکساعت در روز تجاوز نکند.
• زمان های بی تحرکی را به قصه گویی یا کتاب خواندن برای کودکانتان اختصاص دهید.
• بین 10 تا 13 ساعت خواب با کیفیت که چرت روزانه نیز شامل آن می گردد و همچنین برنامۀ مشخص زمان بیداری توصیه می گردد.

مروری بر آسیبهای استفادۀ بی رویه از دستگاه های هوشمند روی کودکان

اما پژوهشهای دیگری نیز در منابع گوناگون صورت پذیرفت که با هدف آگاهی شما به صورت فهرست وار بدان اشاره نموده و از تاثیر نامناسب استفاده از خانوادۀ گوشی های همراه هوشمند بر سلامت کودکانتان شمارا مطلع می سازیم.

این بررسی در ژانویه سال میلادی توسط مجله پزشکی بریتانیا (BMJ) منتشر گردید ، نگاهی اصولی بر شواهد موجود تاثیر آسیب ها و فواید استفاده از تلفن های همراه هوشمند ، روی کودکان و نوجوانان داشته است. پژوهشگران با جمع آوری نتایج 6 ارزیابی متنوع به تاثیر Screen Time  روی ساختار بدن ، سلامت روحی و خطرهای بیماری های قلبی و توانایی های جسمانی و قدرت بدنی ، درد ، آسم و خواب پرداختند.

نتایج حاکی از آن بود که

• افزایش میزان استفاده از تلفن های هوشمند همراه (Screen Time) با افزایش خطر چاقی و افسردگی در دوران کودکی ارتباط مستقیم دارد.
• استفاده بیش از حد از گوشی های همراه، ارتباط مستقیم با مصرف بالای مواد غذایی و افزایش عادت به تنبلی که منجر به چاقی می گردد وجود دارد.
• همچنین سایر بررسی ها  نیز از به وجود آمدن ویژگیهایی از جمله عدم توجه ، کمبود تمرکز ، اختلال بیش فعالی ، ضعف جسمانی ، عدم اعتماد به نفس و کاهش سلامت روانی- اجتماعی، خبر دادند.
• سایر نتایج نیز حاکی از ارتباط ضعیف میان میزان استفاده از گوشی های همراه با تناسب اندام ، خطر بیماری های قلبی ، خطر سندرم متابولیک ، اختلال خواب و تحول شناختی بود.
• هیچگونه ارتباطی میان اختلال بلع ، آسم ، درد ، خودکشی و بیماری های قلبی وجود نداشت.

[1] WHO