تب‌خال ، هر آنچه که باید بدانید

تب‌خال عفونتی ویروسی است که به طور معمول بر دهان، اندام‌های تناسلی یا ناحیه‌ی مقعد ظاهر می گردد. این عفونت مسری است و موجب بروز زخم‌ و سایر نشانه­ ها می گردد.

ویروس هرپس سیمپلکس با نشان اختصاری (HSV) یکی از عفونت‌هایی است که در سطح جهانی عارضه ای شایع به شمار می‌رود و شایع‌ترین نوع این بیماری تقریبا بر 3.7 میلیارد نفر در جهان که زیر 50 سال هستند تاثیرگذار است. این عارضه به‌سرعت و با تماسِ مستقیم با فردی که دچار به HSV است منتقل می‌شود. احتمال انتقال جنسی برخی از انواع HSV نیز وجود دارد.

بیشتر افراد مبتلا به HSV هیچگونه نشانه ای از خود را بروز نمی دهند، اما در عین حال، همچنان می‌توانند انتقال‌دهندۀ  ویروس HSV باشند. نشانه های HSV معمولا خفیف است اما در عین حال می‌تواند همچنا موجب آزار شخص گردد. در گروهی نیز که  از سیستم ایمنی پایینی هستند، مانند کودکان، خطرناک است.

در این مقاله به طور خلاصه به نشانه های HSV، انواع مختلف ویروس و شیوۀ درمان آن اشاره خواهیم نمود.

نشانه ها

زخم‌های پوستی شایع ترین تب‌خال هستند. اما در عین حال نیز طبیعی است که افراد مبتلا به HSV هیچگونه نشانۀ مشخصی نداشته باشد. با این وجود، حتی بدون داشتن نشانه ، شخص مبتلا می‌تواند این ویروس را به فرد دیگری منتقل نماید.

همانطور که اشاره گردید ، زخم های پوستی از شایع ترین نشانه های ویروس HSV می باشد. این زخم‌ها تاول‌هایی هستند که بر روس سطح پوست ایجاد شده و ممکن است موجب خارش و یا آزار شخص مبتلا گردند. این زخم‌ها حتی  ممکن است باز گشته و از داخلشان مایع تراوش نماید.

البته این زخم‌ها ممکن است در همه نقاط بدن ایجاد گردند، و بسته به نوع HSV به طور معمول پیرامون دهان، آلت‌های تناسلی و یا مقعد بروز می‌کنند. بسیاری از زخم‌ها ظرف مدت 20 روز پس از عفونت ظاهر می‌شوند و تقریبا 4 تا 10 روز به طول می انجامد.

سایر نشانه های HSV:

-سوزش، خارش و سوختگی موضعی

-نشانه هایی که درآنفولانزا نیز بروز می نماید.

-مشکلات ادراری

-عفونت چشم

نشانه های HSV در آغاز شیوع آن رخ می‌دهد که بسته به نوع HSV بین 2 و 6 هفته به طول می‌انجامد. میزان این شیوع متفاوت است.

انواع ویروس

دو نوع اصلی از HSV وجود دارد:

ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک (HSV-1)

HSV-1 شایع‌ترین نوع HSV است. به دلیل شیوع و حضور گسترده و دائمی آن در سطح جامعۀ جهانی، پزشکان آن را نوعی بیماری اندمیک (بومی: به وجود دائمی بیماری یا عامل بیماری زا در یک منطقه جغرافیایی یا گروه جمعیتی گفته می شود  . برای نمونه سرماخوردگی یک بیماری بومی است زیرا همواره عده ای از مردم به آن دچارند ) می‌دانند.

HSV-1 معمولا به تب‌خال دهانی منجر می گردد به طوری که اغلب موارد مربوط به HSV-1 ، بر دهان و نواحی پیرامونش تاثیرگذار هستند. با این وجود، HSV-1 امکان دارد بر سایر نواحی بدن، مانند اندام‌های تناسلی، تاثیرگذار باشد.

HSV-1 اغلب در دوران کودکی ایجاد می‌شود و نوعی بیماری مادام‌العمر است و می‌تواند از طریق تماس‌های غیرجنسی با بزاق، مانند بوسیدن، سرایت نماید.

ویروس هرپس سیمپلکس نوع دو (HSV-2)

HSV-2 از طریق تماس جنسی سرایت می‌کند و نوعی عفونت منتقله آمیزشی (STIsexually transmitted infection:) است و به طور معمول به تب‌خال در اندام‌های جنسی منجر می‌شود و به این معنا است که نشانه ها به طور معمول پیرامون اندام‌های تناسلی و نواحی مقعد ایجاد می‌شود. این بیماری مادام‌العمر است و نشانه های تنها در زمان عود ناگهانی این بیماری ظاهر می‌شوند.

علل

هر دو نوعِ HSV در نتیجۀ تماس مستقیم با ویروس رخ می‌دهند. HSV-1 معمولا از راه تماس دهانی سرایت می‌کند که می‌تواند از طریق زخم، بزاق یا تماس با پیرامون دهان ایجاد شود. انواع ماتیک ها ، مسواک مشترک همچنین سایر محصولاتی که با این ویروس در تماس هستند قادر است موجب انتقال شوند.

تماس با فردی که دارای نشانه های فعال با ویروس است میزان خطرِ ابتلا به HSV-1 را افزایش می دهد. در برخی از موارد، این احتمال وجود دارد تا افراد در طول فعالیت‌های جنسی HSV-1 را به فرد دیگری انتقال دهند.

اما انتقال HSV-2 همواره در طول تماس جنسی رخ می‌دهد. این نوع از سرایت شامل هر گونه تماس با پوست، زخم، بزاق یا مایعات بدنِ فردِ مبتلا به HSV-2 است و می‌تواند در طول روابط جنسی مقعدی، دهانی و واژینال رخ دهد.

تشخیص

پزشک از طریق معاینۀ فیزیکی نشانه های شیوع HSV را تشخیص خواهد داد. واضح ترین نشانه ، بروز زخم های ناشی از عفونت است. پزشک سوالاتی دربارۀ نشانه ها خواهد پرسید. اگر پزشکان به وجود HSV-2 مشکوک شوند پیرامون سابقۀ بهداشت جنسی فرد پرسش خواهند نمود. در انتها احتمال دارد از زخم نمونه‌برداری کنند. از سوی دیگر اگر فرد نشانه ای نداشته باشد پزشک برای تشخیص عفونت از آزمایش خون استفاده می‌کند.

درمان

استفاده از کرم‌های ضدویروسی برای این زخم‌ها که خارش و ناراحتی ناشی از آن را تسکین خواهد داد. اگرچه هیچگونه درمانی برای هر دو نوع HSV وجود ندارد، نشانه ها اغلب وجود ندارند و درمان نیز ممکن است ضروری نباشد. زمانی که نشانه ها رخ دهند اغلب بدون درمان و پس از چند هفته از بین می‌روند.

درمان برای کمک به کنترل نشانه ها و کاهش میزان شیوع این بیماری قابل‌استفاده است. برخی از داروها می‌توانند خطرِ انتقال HSV به سایر افراد را کاهش دهند. پمادها و کرم‌های ضدویروسی برای این زخم‌ها در دسترس هستند. این درمان‌ها باید به تسکین خارش، سوزش و ناراحتی ناشی از آنها کمک کنند.

نمونه‌هایی از داروهای ضدویروسی به شرح زیر است:

-آسی کلوویر- acyclovir

-فمسیکلوویر- famciclovir

-والاسیکلوویر- valacyclovir