داروهای افزاینده ادرار (دیورتیک)

مقالات دانستنیهای سلامت

داروهای افزاینده ادرار یا دیورتیک ها diuretic به بدن کمک می کنند تا از شر نمک (سدیم) و آب راحت شود. این داروها سبب می شوند کلیه ها، مقدار بیشتری سدیم وارد ادرار کنند. سدیم با خروج از خون مقداری آب هم بیرون می آورد. این امر سبب کاهش مقدار مایعی می شود که در رگ های خونی جریان دارد و در نتیجه فشار وارده بر دیواره سرخ رگ ها کاهش می یابد.

نمونه های دیورتیک

سه نوع دیورتیک وجود دارد: تیازیدها thiazide، دیورتیک های حلقه ای loop diuretics و دیورتیک هایی که از دفع پتاسیم جلوگیری می کنند. هریک از این دیورتیک ها با تاثیر بر بخش متفاوتی از کلیه کار می کنند و هرکدام مورد استفاده متفاوت و عوارض جانبی و احتیاطات خاص خود دارند. بهترین نوع این داروها برای هر بیمار به سلامت و بیماری تحت درمان وابسته است.

نمونه های دیورتیک های تیازیدی عبارتند از:

کلروتیازید chlorthiazide
هیدروکلروتیازید hydrochloro thiazide (میکروزاید Microzide)
اینداپاماید indapamide
متولازون metolazone (زاروکسولین Zaroxolyn)

نمونه های دیورتیک های حلقه ای عبارتند از:

بومتاناید bumetanide
اسیداتاکرینیک ethacrynic acid (ادکرین Edecrin)
فوروزماید furose mide (لازیکس Lasix)
تورسماید torsemide (دمادکس Demadex)

نمونه هایی از داروهای افزاینده ادرار که پتاسیم را خارج نمی کنند:

آمیلوراید amiloride
اپلرنون Inspra) eplerenone)
اسپیرونولاکتون spironolactone (آلداکتون Aldactone)
تریامترن Dyrenium) triamterene)

ممکن است در یک قرص چند نوع داروی مدر وجود داشته باشد.

موارد مصرف داروهای افزاینده ادرار

یک گروه بزرگ از خبرگان طب که از اعضای کمیته ملی پیشگیری، جستجو، ارزیابی و درمان فشار خون بالا هستند توصیه کرده اند که بسیاری افراد باید به عنوان انتخاب اول درمان فشار خون بالا و مشکلات قلبی مرتبط با فشار خون از دیورتیک های تیازیدی استفاده نمایند. هرگاه استفاده از دیورتیک ها به تنهایی برای کاستن فشار خون کافی نباشد، پزشک ممکن است از داروهای دیگری مانند بتابلوکرها، بلوکرهای راه گذر کلسیم، مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) یا بلوکرهای گیرنده آنژیوتانسین II برای درمان فشار خون استفاده نماید.

افزون براین، برای پیشگیری، درمان یا بهبود نشانه ها در انواع بیماری ها از دیورتیک ها استفاده می شود. بعضی از این بیماری ها عبارتند از:

نارسایی قلب
ورم بافت (خیز)
سندرم تخمدان پلی کیستیک
بعضی بیماری های کلیه مانند سنگ کلیه
دیابتی که با تکرر ادرار مشخص می شود (دیابت بی مزه)
رشد مو در خانم ها با الگوی مردانه (پر موئی زنانه)
پوکی استخوان

عوارض جانبی و احتیاطات

دیورتیک ها عموماً داروهایی مطمئن هستند ولی دارای عوارض جانبی چندی می باشند. شایع ترین عارضه ی جانبی دیورتیک ها افزایش دفع ادرار است. این حالت در بسیاری موارد در افرادی دیده می شود که از دیورتیک های حلقه ای استفاده می کنند. افرادی که از داروهای مدر استفاده می کنند اگر از دیورتیک هایی استفاده کنند که پتاسیم را دفع نمی کند ممکن است دچار افزایش بسیار زیاد پتاسیم خون شوند و در صورتی که از تیازیدها استفاده نمایند دچار کاهش پتاسیم خون می شوند.

سایر عوارض جانبی داروهای مدر عبارت است از: